autor: redaktor an. Jan Kowalski

PARAFIA ŚWIĘTEGO MARCINA TOURS W KRZESZOWICACH

Krzeszowice – miejscowość położona w województwie małopolskim, w gminie Krzeszowice, ok. 25 km na zachód od Krakowa.

Parafia Krzeszowice należy do Archidiecezji krakowskiej, dekanatu Krzeszowice, a kościół parafialny jest pod wezwaniem Świętego Marcina z Tours.

Dokładna data erygowania parafii jest nie znana, przyjmuje się, że powstała przed rokiem 1325 i w XIII w. był drewniany kościół pw. Św. Marcina – jednonawowy z dostawionymi kaplicami po bokach i wieżą szczytową. W 1641 r., został zwieńczony kopułą z krzyżem. Wnętrze zdobyły trzy ołtarze. W drugiej połowie XVII w., przeprowadzono remont. Kościół był bardzo dobrze wyposażony, gdyż na terenie parafii mieszkały również bardzo bogate rodziny, które finansowo wspierały dzieło. Z upływem lat Krzeszowice bardzo rozrastały się, przybywało mieszkańców, a mały kościółek już nie wystarczał na potrzeby parafii. Upływający czas, też dawał znać o sobie.

W 1816 roku właściciel dóbr krzeszowickich hr. Artur Potocki zamówił u paryskich architektów projekt kościoła, który jednak nie znalazł uznania. Z kolejną prośbą o projekt świątyni zwrócił się do berlińskiego architekta i malarza. Latem 1823 roku wysłał on do Krzeszowic swego ucznia, który miał zapoznać się z warunkami w terenie. Po jego powrocie, w oparciu o poprzednie projekty Francuzów zrealizował projekt obecnego kościoła w stylu neogotyckim.

Na czas budowy nowego kościoła siedziba parafii została przeniesiona do klasztoru ojców Karmelitów w Czernej.

W 1829 roku rozebrano drewniany kościół, a następnie w 1832 roku rozpoczęto budowę nowego, którą przerwała śmierć hrabiego Potockiego w styczniu 1832. Budowę świątyni wznowiono po roku 1840 i trwała do roku 1844. Już w roku 1844 został poświęcony przez ks. Trawińskiego i zaczęto w nim odprawiać Mszę św. Prace wewnątrz świątyni trwały do roku 1872. W roku, a przy dekoracji wnętrza ukończono w roku 1872 i w roku 1874 kościół został konsekrowany przez biskupa Antoniego Gałeckiego.

Pierwotny wystrój wnętrza krzeszowickiej świątyni nie przetrwał do dzisiaj. W ołtarzu głównym znajdował się wówczas obraz Matki Bożej z dzieciątkiem wśród chórów aniołów adorowanej przez hrabiów Artura i Zofię Potockich. Obraz ten został usunięty podczas przebudowy ołtarz głównego w roku 1938, a w jego miejsce umieszczono obraz „Pokłon Trzech Króli” autorstwa Santiego di Titto z 1596 roku. W czasie przebudowy ołtarz głównego, po obu jego stronach zamontowano figury Św. Jana Apostoła i Mateusza, a na jego szczycie Św. Piotra.

Ołtarze boczne poświęcone są Matce Bożej Różańcowej – przeniesiony z drewnianego kościoła oraz Św. Marcinowi – patronowi parafii.

W czasie budowy kościoła, został wybudowana plebania, która znajduje się obok świątyni.

Obok kościoła od strony zakrystii stoi figura Matki Bożej Łaskawej, ufundowana przez hrabiego Potockiego w 1881 roku.

Ród Potockich przez wiele lat dbał o wygląd, wyposażenie kościoła i dawał na jego utrzymanie, a parafianie inicjowali projekty upiększania świątyni.

W roku 1936 rodzina Potockich przekazała budynek Kościołowi i od tego czasu wnętrze zmieniało wygląd, a w podziemiach kościoła znajduje się grobowiec rodziny Potockich.

W 1947 roku kościół został objęty ochroną prawną jako zabytek.

Niedaleko kościoła w zachodniej części parku pałacowego w 1875 roku, została wybudowana kaplica pw. Św. Stanisława BM. Tereny przylegające do tej działki zaczęło kupować zgromadzenie księży misjonarzy pod dom wypoczynkowy. W okresie międzywojennym, kaplica została rozbudowana i po dzień dzisiejszy służy księżom misjonarzom i wiernym. W 2007 roku został poświęcony przez kard. Macharskiego Misjonarski Ośrodek Formacyjny VINCENTINUM.

11 października 1909 roku, na prośbę hr. Krystyny Potockiej przybyły do Krzeszowic Siostry Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo (Szarytki). Swoją posługę skupiają na opiece nad chorymi mieszkańcami parafii oraz pracami na rzecz kościoła.

Ród Potockich ufundował również neogotycką kaplicę nawiązującą do kościoła na cmentarzu parafialnym, w której podziemiach spoczywa gen. Chłopicki.

Mieszkańcy Krzeszowic angażowali się w życie społeczne parafii poprzez przynależność do różnych grup i stowarzyszeń m.in. LSO, Oaza, Straż Honorowa Serca Pana Jezusa.

Wraz z rozrostem Krzeszowic z dniem 16 grudnia 2012, w roku, dekretem Arcybiskupa Metropolity Krakowskiego St. Dziwisza 20212 erygowano nową parafię pw. Św. Jana Pawła II w Krzeszowicach.

Warto napomnieć, iż z parafii Krzeszowice pochodzi nasz obecny ks. moderator Marcin Rozmus, jak i ks. Grzegorz Feluś, który do 1 lipca 2018 roku działał w RAMie.

O jakiej parafii chcielibyście przeczytać w kolejnym wydaniu? Piszcie swoje propozycje na adres redakcja.amicus@gmail.com