autor: redaktor an. Jan Kowalski

PARAFIA ŚW. JAKUBA APOSTOŁA W SANCE

Parafia Sanka, powstała na przełomie XIII i XIV w. i należała początkowo do dekanatu zatorskiego, a z biegiem lat do nowoutworzonego dekanatu nowogórskiego. Obecnie należy do dekanatu Krzeszowice w diecezji krakowskiej. 

Data erygowania dokładnie nie jest znana, jednak przyjmuje się, że przed rokiem 1325 nastąpiło erygowanie parafii w Sance. 

Na nurcie reformacji w XVI w. została zamieniona w Zbór Kalwiński, gdyż ówczesny dziedzic Marcin Świerckowski sprzyjał protestantom. Wierni musieli uczęszczać do kościoła w Rybnej. Sytuacja ta nie trwała zbyt długo, gdyż w 1591 r. zmarł Marcin Świerkckowski, a rok wcześniej powrócił na łono kościoła. 
Właścicielem Sanki został jego syn Zygmunt, który dokonał odnowy kościoła i 5.10.1625 r. Biskup krakowski Tomasz Oborski dokonał uroczystej rekonsekracji kościoła. 

Sanka była parafią kolatorską – tzn.  kolator miał prawo przedstawiania biskupowi kandydata na proboszcza oraz dbał o świątynię i jej wyposażenie, co sprawiło, że w drugiej połowie XVII w. kościół był dobrze wyposażony i posiadł trzy ołtarze. 

Po wybuchu powstania Kościuszkowskiego część majątku kościelnego i jego wyposażenie przekazana została na potrzeby powstania. 

Relikwie patrona – Św. Jakuba apostoła zostały sprowadzone do kościoła w roku 1737, jednak w późniejszych latach zostały skradzione. 

Z biegiem czasu zmienił się wygląd i otoczenie kościoła, w XIX w. – dobudowano zakrystię i wieżę, a całość otoczono kamiennym murem z narożnymi kaplicami. 

W świątyni znajduje się cudowny obraz Matki Bożej Saneckiej pochodzący z przed roku 1663. Został on przeniesiony do ołtarza głównego w 1846 r.
dzięki staraniom dziedziczki wsi, która uprosiła dar potomstwa po kilku wcześniejszych poronieniach. 

22 maja 2016 r., abp. metropolita częstochowski Wacław Depo w asyście biskupów pomocniczych archidiecezji krakowskiej: bp. Jana Szkodonia i bp. Jana Zająca dokonał koronacji obrazu koronami arcybiskupa metropolity krakowskiego kard. Stanisława Dziwisza. Mimo, że patronem parafii jest św. Jakub Apostoł, kościół od 8 września 2018 r. posiada status Sanktuarium Diecezjalnego Matki Boskiej, Pani Saneckiej, Matki Oczekiwanego Macierzyństwa. 

Wewnątrz kościoła znajdują się marmurowe epitafia rodzin fundatorów wraz z ich portretami malowanymi na blasze z XVII w. 

Obok kościoła, po zburzeniu starej plebani, zagospodarowano plac przed nową plebanią, gdzie obecnie znajduje się Ogród Maryjny. 

Przy parafii działają liczne grupy parafialne, m.in.: Bractwo Niepokalanego Pocięcia NMP od 1869, reaktywowane w 2009; Bractwo Św. Jakuba, powołane w 2014; Schola i Oaza; Liturgiczna Służba Ołtarza i Róże Różańcowe. 

Kościół znajduje się na małopolskiej drodze Św. Jakuba, wpisanej na listę UNESCO. 

O jakiej parafii chcielibyście przeczytać w kolejnym wydaniu? Piszcie swoje propozycje na adres redakcja.amicus@gmail.com